Dopłaty do oprocentowania kredytów
mieszkaniowych o stałej stopie procentowej.
Dz.U.2018.1188 t.j. z dnia 2018.06.20
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 1 stycznia 2019r.
Wejście
w życie:
8
stycznia 2003 r.
USTAWA
z
dnia 5 grudnia 2002 r.
o
dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o
stałej stopie procentowej
Rozdział
1
Przepisy
ogólne
Art.
1.
Ustawa
określa zasady stosowania dopłat do oprocentowania
długoterminowych kredytów o stałej stopie
procentowej, udzielanych przez banki na cele związane z
budownictwem mieszkaniowym, realizowanym na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a także źródła
finansowania dopłat oraz zasady rozliczeń z tytułu
przekazanych bankom dopłat.
Art.
2.
Użyte
w ustawie określenia oznaczają:
1)
"budynek mieszkalny" - budynek, w którym łączna
powierzchnia wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem lokali
mieszkalnych wraz z powierzchnią pomieszczeń do nich
przynależnych jest większa od łącznej powierzchni
pozostałych lokali i pomieszczeń do nich przynależnych;
2)
"kredyty o stałej stopie procentowej" - długoterminowe
kredyty udzielane na zasadach określonych w ustawie, do których
oprocentowania stosowane są dopłaty;
3)
"stała stopa procentowa" - nominalną roczną
stopę oprocentowania kredytu, po jakiej banki udzielają
kredytów o stałej stopie procentowej;
4)
"stopa WIBOR trzymiesięczny" - roczną stopę
procentową trzymiesięcznych pożyczek udzielonych w
walucie polskiej na warszawskim międzybankowym rynku finansowym,
notowaną przez agencję informacyjną, wskazaną w
umowie między Bankiem Gospodarstwa Krajowego a bankiem
udzielającym kredytu o stałej stopie procentowej;
5)
"stopa referencyjna" - zmienną stopę procentową,
stanowiącą podstawę ustalenia wysokości dopłat
do oprocentowania kredytów o stałej stopie procentowej,
równą przeciętnej stopie WIBOR trzymiesięczny,
obliczanej jako średnia arytmetyczna notowań w kwartale
poprzedzającym dany kwartał, powiększonej o marżę
określoną w umowie między Bankiem Gospodarstwa
Krajowego a bankiem udzielającym kredytu o stałej stopie
procentowej, wynoszącą nie więcej niż 1,5 punktu
procentowego;
6)
"dopłata" - kwotę stanowiącą różnicę
między odsetkami naliczonymi za dany okres według stopy
referencyjnej a odsetkami naliczonymi za ten sam okres według
stałej stopy procentowej; podstawą naliczania odsetek
według obu stóp jest pozostający do spłaty
kapitał kredytu.
Rozdział
2
Kredyt
o stałej stopie procentowej
Art.
3.
1.
Kredytów o stałej stopie procentowej udzielają
banki, które zawarły umowy z Bankiem Gospodarstwa
Krajowego, zwane dalej "bankami".
2.
Kredytów o stałej stopie procentowej udziela się:
1)
osobom fizycznym na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych
przez:
a)
budowę domu jednorodzinnego,
b)
nadbudowę, przebudowę lub rozbudowę budynku
mieszkalnego lub adaptację budynku lub lokalu o innym
przeznaczeniu na cele mieszkalne, w celu uzyskania lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
c)
zakup będącego w budowie lub nowo wybudowanego domu
jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną
nieruchomość, od gminy albo od osoby, która
wybudowała ten budynek w ramach wykonywanej działalności
gospodarczej,
d)
pokrycie kosztów budowy lokalu mieszkalnego, budowanego przez
spółdzielnię mieszkaniową w celu ustanowienia
odrębnej własności tego lokalu,
e)
wniesienie wkładu do spółdzielni mieszkaniowej w
celu uzyskania spółdzielczego prawa do zasiedlanego po
raz pierwszy lokalu mieszkalnego
- z
wyjątkiem inwestycji dokonywanych przez te osoby fizyczne w
ramach wykonywanej przez nie działalności gospodarczej;
2)
osobom fizycznym, osobom prawnym i wspólnotom mieszkaniowym na
remont budynku mieszkalnego, z wyłączeniem remontów
niewymagających pozwolenia na budowę oraz remontów
lokali w budynkach wielorodzinnych.
3.
Kredytów o stałej stopie procentowej nie udziela się
na finansowanie przedsięwzięcia inwestycyjnego, na które
zaciągnięto kredyt uprawniający do otrzymania premii
termomodernizacyjnej na podstawie przepisów ustawy
z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć
termomodernizacyjnych (Dz. U. poz. 1121, z późn. zm.)
1
.
4.
Kredytów o stałej stopie procentowej udziela się:
1)
na cele określone w ust. 2 pkt 1 - na okres od 20 do 25 lat;
2)
na cel określony w ust. 2 pkt 2 - na okres od 15 do 20 lat.
5.
Kredyty o stałej stopie procentowej są udzielane i spłacane
w walucie polskiej.
6.
Prowizje i opłaty związane z udzielaniem kredytu o stałej
stopie procentowej nie mogą być doliczone do kwoty kredytu
ani z niej potrącone.
7.
Kredyt o stałej stopie procentowej jest spłacany w równych
ratach kapitałowo-odsetkowych w okresach miesięcznych lub
kwartalnych.
8.
Bank może odroczyć spłatę rat kapitałowych
do czasu postawienia całej kwoty kredytu o stałej stopie
procentowej do dyspozycji kredytobiorcy, nie dłużej jednak
niż o 24 miesiące od dnia zawarcia umowy kredytu o stałej
stopie procentowej.
Art.
4.
1.
Stała stopa procentowa wynosi 7% w stosunku rocznym, z
zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po
zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast
2
oraz Banku Gospodarstwa Krajowego, może, w drodze
rozporządzenia, zmienić wysokość stałej
stopy procentowej, biorąc pod uwagę konkurencyjność
stopy procentowej kredytu o stałej stopie procentowej w stosunku
do kredytów na cele mieszkaniowe oferowanych na rynku. Stała
stopa procentowa nie może być ustalona na poziomie niższym
niż 6% w stosunku rocznym.
3.
Stała stopa procentowa ustalona na podstawie ust. 2 ma
zastosowanie wyłącznie do kredytów o stałej
stopie procentowej udzielanych na podstawie umów zawartych po
dniu wejścia w życie rozporządzenia, o którym
mowa w ust. 2.
Rozdział
3
Fundusz
Dopłat
Art.
5.
1.
W Banku Gospodarstwa Krajowego tworzy się Fundusz Dopłat,
zwany dalej "Funduszem".
2.
Środki Funduszu tworzą:
1)
nadwyżki, o których mowa w art. 8 ust. 3;
2)
zwroty dopłat, o których mowa w art. 9 ust. 3 i art. 10
ust. 2;
3)
dochody z tytułu inwestowania przejściowo wolnych środków
Funduszu w lokaty bankowe i papiery wartościowe emitowane przez
Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, bądź poręczane
lub gwarantowane przez Skarb Państwa, w listy zastawne oraz w
jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, o którym
mowa w art.
178
ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i
zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z
2018 r. poz. 56, z późn. zm.);
4)
środki z budżetu państwa - w wysokości określonej
w ustawie budżetowej;
4a)
środki przekazane przez Krajowy Zasób Nieruchomości,
o którym mowa w ustawie
z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U.
poz. 1529 i 2161 oraz z 2018 r. poz. 756);
5)
inne wpływy.
3.
Środki Funduszu przeznacza się na:
1)
dopłaty;
1a)
dopłaty do oprocentowania kredytów preferencyjnych, o
których mowa w ustawie
z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin i innych
osób w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1407);
1b)
finansowe wsparcie udzielone na podstawie ustawy
z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali
mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni,
schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń
(Dz. U. z 2017 r. poz. 1392 oraz z 2018 r. poz. 756);
1c)
dopłaty do odsetek od środków banku prowadzącego
kasę mieszkaniową wykorzystanych do przejściowego
finansowania działalności kasy mieszkaniowej oraz dopłaty
do oprocentowania pożyczki zaciągniętej w innym banku,
oraz dopłaty do oprocentowania kredytów lub obligacji w
ramach realizacji rządowego programu popierania budownictwa
mieszkaniowego, o których mowa w ustawie
z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach
popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1020);
1d)
finansowe wsparcie udzielane na podstawie ustawy
z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu
pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. z 2018 r. poz.
604);
1e)
3
dopłaty do czynszu, o których mowa w ustawie
z dnia 20 lipca 2018 r. o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków
mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania (Dz. U. poz.
1540);
2)
pokrycie kosztów działania Funduszu.
4.
Bank Gospodarstwa Krajowego:
1)
sporządza dla Funduszu odrębny bilans oraz rachunek zysków
i strat;
2)
wyodrębnia plan finansowy Funduszu w planie finansowym Banku
Gospodarstwa Krajowego;
3)
przekazuje organom, o których mowa w ust. 5, kwartalne
informacje o realizacji planu finansowego Funduszu w terminie do
końca miesiąca następującego po danym kwartale.
5.
Plan finansowy Funduszu, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, jest
opracowywany w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych oraz ministrem właściwym do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, nie później niż do dnia 31 lipca
roku poprzedzającego rok, na który plan jest
opracowywany.
6.
Projekt planu finansowego na dany rok jest przekazywany do
uzgodnienia organom wymienionym w ust. 5, nie później niż
do dnia 15 czerwca roku poprzedniego.
Art.
6.
Po
spłacie ostatniego kredytu o stałej stopie procentowej oraz
ostatniego kredytu preferencyjnego, o którym mowa w ustawie
z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin i innych
osób w nabywaniu własnego mieszkania, środki
Funduszu podlegają odprowadzeniu do budżetu państwa.
Art.
7.
Bank
Gospodarstwa Krajowego jest zwolniony z obowiązku utrzymywania
rezerwy obowiązkowej, o której mowa w art.
38
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z
2017 r. poz. 1373), od środków zgromadzonych na
rachunkach Funduszu.
Rozdział
4
Rozliczenia
z tytułu dopłat
Art.
8.
1.
Dopłaty są stosowane, jeżeli stała stopa
procentowa jest niższa od stopy referencyjnej.
2.
Środki otrzymane przez banki na dopłaty są
ewidencjonowane odrębnie dla rachunku każdego
kredytobiorcy.
3.
Jeżeli w danym miesiącu stopa referencyjna jest niższa
od stałej stopy procentowej, środki wpłacone przez
kredytobiorcę do banku, w kwocie odpowiadającej nadwyżce
odsetek naliczonych za ten miesiąc według stałej stopy
procentowej nad odsetkami naliczonymi za ten sam okres według
stopy referencyjnej, podlegają przekazaniu do Funduszu.
4.
Rozliczenia banków z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, o których
mowa w ust. 3, odbywają się w okresach kwartalnych, w
terminie do końca miesiąca następującego po danym
kwartale.
5.
Środki wpłacone przez kredytobiorcę, o których
mowa w ust. 3, pomniejszają kwotę dopłat
ewidencjonowanych przez bank na rachunku tego kredytobiorcy.
Art.
9.
1.
Dopłaty są przekazywane bankom pod warunkiem terminowej
spłaty kredytu o stałej stopie procentowej wraz z
odsetkami, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Dopłaty są przekazywane bankom również w
okresie odroczenia spłaty rat kapitałowych, o którym
mowa w art. 3 ust. 8.
3.
W przypadku wystąpienia nieterminowej spłaty kredytu o
stałej stopie procentowej bank traci prawo do dopłat do
oprocentowania tego kredytu i jest obowiązany zwrócić
do Funduszu uzyskane dopłaty pomniejszone o ewentualne nadwyżki,
o których mowa w art. 8 ust. 3, w terminie 6 miesięcy od
dnia wypowiedzenia umowy kredytu przez bank.
4.
Przez nieterminową spłatę kredytu o stałej stopie
procentowej spłacanego w okresach miesięcznych lub
kwartalnych należy rozumieć brak spłaty raty przez
kolejne trzy miesiące.
5.
W przypadku wystąpienia nieterminowej spłaty kredytu o
stałej stopie procentowej bankowi przysługuje wobec
kredytobiorcy roszczenie o zwrot kwoty, zwróconej przez bank
do Funduszu, o której mowa w ust. 3.
Art.
10.
1.
Kredytobiorca może spłacić kredyt o stałej stopie
procentowej przed upływem okresu, na jaki ten kredyt został
udzielony, jeżeli:
1)
łączna kwota nadwyżek, o których mowa w art. 8
ust. 3, przekroczy łączną kwotę zastosowanych
dopłat lub
2)
kredytobiorca spłaci kwotę zastosowanych dopłat,
zaewidencjonowanych dla rachunku, o którym mowa w art. 8 ust.
2.
2.
W przypadku spłaty przez kredytobiorcę kwoty zastosowanych
dopłat, o której mowa w ust. 1 pkt 2, bank niezwłocznie
zwraca tę kwotę do Funduszu.
3.
Bank niezwłocznie informuje kredytobiorcę o wystąpieniu
sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, oraz o przysługującym
mu prawie wcześniejszej spłaty.
4.
Przepis ust. 1 nie narusza prawa banku do ustalenia własnych
opłat i prowizji związanych z wcześniejszą spłatą
kredytu.
Art.
11.
1.
Bank Gospodarstwa Krajowego zawiera z bankami umowy w sprawie
udzielania kredytów o stałej stopie procentowej i
rozliczeń finansowych z tytułu dopłat.
2.
Do wyboru banków nie mają zastosowania przepisy o
zamówieniach publicznych.
3.
Umowy, o których mowa w ust. 1, określają w
szczególności tryb i terminy przekazywania bankom przez
Bank Gospodarstwa Krajowego środków na dopłaty, a
także tryb i terminy przekazywania Bankowi Gospodarstwa
Krajowego przez banki nadwyżek, o których mowa w art. 8
ust. 3.
4.
Jeżeli środki Funduszu nie pozwalają na pokrycie
należności banków z tytułu dopłat, Bank
Gospodarstwa Krajowego wypłaci bankom dopłaty z własnych
środków, a minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa zwróci Bankowi Gospodarstwa Krajowego wypłaconą
kwotę wraz z odsetkami równymi kosztowi pozyskania przez
Bank Gospodarstwa Krajowego tej kwoty.
Art.
12.
1.
Bank Gospodarstwa Krajowego sporządza zbiorcze rozliczenie
dopłat przekazanych bankom za dany kwartał i przekazuje je
Prezesowi
Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast
4
w terminie do końca miesiąca następującego
po danym kwartale.
2.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia, wzór formularza zbiorczego
rozliczenia, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając w
szczególności dane dotyczące kwot dopłat
przekazanych bankom oraz kwot zwrotów nadwyżek, o których
mowa w art. 8 ust. 3, a także dane służące
obliczeniu tych kwot.
Rozdział
5
Zmiany
w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe
Art.
13.
W
ustawie
z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.) w art.
17
w ust. 1 dodaje się pkt 4y w brzmieniu: (zmiany pominięte).
Art.
14.
Kredytów
o stałej stopie procentowej udziela się do dnia 31 grudnia
2005 r.
Art.
15.
Minister
właściwy do spraw Skarbu Państwa dostosuje, w trybie
określonym w odrębnych przepisach, statut Banku
Gospodarstwa Krajowego do przepisów niniejszej ustawy.
Art.
16.
Projekt
planu finansowego Funduszu, o którym mowa w art. 5 ust. 4 pkt
2, na rok 2003 przekazywany jest do uzgodnienia organom wymienionym w
art. 5 ust. 5 w terminie 30 dni od dnia wejścia ustawy w życie.
Art.
17.
Ustawa
wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1 Utraciła
moc z dniem 19 marca 2009 r. na podstawie art. 31 ustawy z dnia 21
listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów
(Dz.U.2018.966), która weszła w życie z dniem 19
marca 2009 r.
2 Obecnie
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, na podstawie
art.
63 pkt 3
ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i
funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej
i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych
ustaw (Dz.U.2002.25.253), który wszedł w życie z
dniem 1 stycznia 2004 r., oraz art.
5 pkt 1a
i art.
9a
ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz.U.2018.762), która weszła w życie
z dniem 1 kwietnia 1999 r.
3 Art.
5 ust. 3 pkt 1e dodany przez art. 29 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.
(Dz.U.2018.1540) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1
stycznia 2019 r.
4 Obecnie
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, na podstawie
art.
63 pkt 3
ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i
funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej
i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych
ustaw (Dz.U.2002.25.253), który wszedł w życie z
dniem 1 stycznia 2004 r., oraz art.
5 pkt 1a
i art.
9a
ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz.U.2018.762), która weszła w życie
z dniem 1 kwietnia 1999 r.
